Van 21 maart t.e.m. 22 mei loopt er in Sabeth Sablon: The Gallery een kleine tentoonstelling met een belangrijke selectie van het oeuvre van Fons Verstreken.
Fons (1929-2011) was een groot talent als pianist en had graag kansen binnen de muziekwereld gegrepen, maar zijn ouders ondersteunden deze keuze niet. Hij werd leraar en directeur, een beroep dat hij met veel overgave heeft uitgeoefend om overvloedig alle kennis die hij had door te geven aan eenieder die van hem wilde leren.
(Op creatieve en beeldende manieren leerde hij zelfs jonge kinderen met een leerachterstand lezen en schrijven. Hij tekende zelf oefenschriftjes en dacht daarbij na over alternatieve methodes om leerstof over te brengen.)
Om het talent dat in hem verscholen zat te kunnen uitdrukken, leerde hij zichzelf verschillende technieken binnen de beeldende kunsten aan. Tekenkunst, schilderkunst, modeltekenen, beeldhouwen, kalligrafie, etsen, burijngravures, grafisch ontwerp en reclamewerk,... Het zijn de veelzijdige facetten die hij exploreerde en zich eigen maakte.
Daarom is zijn oeuvre heel veelzijdig.
Via de verschillende paden van de beeldende kunst zocht hij naar antwoorden op filosofische vraagstukken, gaf hij uiting aan de muziek in zijn hoofd, probeerde hij de natuur en de mens te begrijpen en probeerde hij (zichzelf) te relativeren. Hij durfde ook taboe’s te doorbreken en tegen heilige huisjes in te gaan. Het zei hem niets om enkel het puur commerciële op te zoeken als kunstenaar, hij wilde zijn eigen filosofie en visie brengen, ‘zijn zin doen’.
Fons was vaak bezig met de kosmos en zocht voor zichzelf uit welk beeld hij daarbij moest vormen. Hij zei in de laatste fase van zijn leven dat hij na het leven in de kosmos wilde zijn.
Je kan je afvragen of hij het juiste beeld van de kosmos heeft geschetst, maar het is alleen hij die daar nu het juiste antwoord op weet.
Wanneer de lucht fel roze geel en oranje kleurt, denk ik aan hem.
Techniek: Burijngravure
Een burijngravure is net als een ets een diepdruktechniek op een koperen of zinken plaat. Bij een ets wordt de afbeelding, tekening, ontwerp met een etsnaald getekend op de met was afgedekte plaat. De was wordt door de etsnaald weggehaald en als het ontwerp klaar is, wordt de plaat in een zuurbad gelegd. Het zuur gaat etsen, inbijten en zo komt de tekening dieper te liggen in de plaat. De was wordt na het inbijten weggehaald en de plaat is dan klaar om met drukinkt ingewreven te worden zodat de groeven gevuld zijn en de plaat kan afgedrukt worden op vochtig drukpapier. Het drukken kan enkel onder een drukpers.
Het is een techniek die vanaf de 16de eeuw door drukkers gebruikt werd in de boekdrukkunst. Kunstenaars die tekenvaardig zijn kunnen hun talent gebruiken om de etstechnieken te gebruiken in hun beeldend werk omdat tekenen met een etsnaald aanleunt bij het werken met potlood en pen. De technieken die er zijn om de plaat te behandelen om effecten te bekomen in de achtergronden of bij het ininkten vragen een opleiding, oefening en experiment.
Dat is een kunst op zich.
Een burijngravure maken vraagt meer dan dat en er zijn maar weinig kunstenaars die dat aankunnen. Er is geen hulp van was en zuur. De afbeelding wordt rechtstreeks op de plaat aangebracht met gutsen die allerlei vormen hebben, waarbij men zelf de juiste lijnvoering en de juiste diepte moet graveren. Dat vraagt een enorme kracht en kennis van techniek om in de harde, gladde plaat tot het beoogde resultaat te kunnen komen. Niet diep genoeg graveren, uitschuiven en fouten kunnen niet hersteld worden.
F. Verstreken heeft er wondere dingen mee gedaan en het was alsof hij speelde met krulletjes en details en vormen. Ook zijn vele figuurstudies hebben hun stempel gedrukt op deze discipline.
Het resultaat is een groot aantal burijngravures zoals 'De mantel', 'Arscota Ventosa', 'Metamorfose', Figuren en arenden en vogels.
Fons heeft zijn burijngravures soms ook bewerkt met etstechnieken om de achtergronden te bewerken. De A.P. Figuurstudie is daar een voorbeeld van. Hij drukte zijn platen ook zelf onder de drukpers in zijn atelier en heeft er zelfs met de hand ingekleurd met aquarel en krijt.
F. Verstreken heeft een aanzienlijke collectie burijngravures en etsen gemaakt en gedrukt. Vooral in de periode van 1970 tot 1980. Het was een van de fases en een periode in zijn veelzijdig werk. Toen hij de kracht om met gutsen te werken voelde afnemen was het voor hem geen uitdaging meer maar er wachtte weer andere vormen van beeldend werken.
De platen zijn nog in het atelier bij de drukpers en de familie bezit nog van elk werk een afdruk. De 'Burijngravure A.P. - Figuurstudie' is het allerlaatste exemplaar!
Collages
‘Uit de laatste fase’. Als slot op zijn werk maakte Fons een reeks met collages die hij bewerkte met verschillende technieken. Abstracte lijnen en verrassend kleurgebruik. De deconstructie van figuren met toevoegingen van radicale vormen en lijnen. Scheuren en overlappingen. Het zijn de meest bovenliggende kenmerken die deze reeks typeren binnen zijn eigenzinnige stijl.
Hij gebruikte oude tekeningen en aquarellen die hij radicaal verscheurde om er een nieuw perspectief mee te scheppen. Er schuilen in deze collages elementen die hij decennia eerder had gemaakt in een verschillende context en een andere tijdsgeest. In de laatste fase (geschat tussen 2007 - 2009) raakte hij deze elementen opnieuw aan om ze te ‘volbrengen’ in een nieuwe vorm. Hij voegde vaak ook nieuwe figuren toe en zo ontstond er een interessante wisselwerking tussen oude en nieuwe componenten uit verschillende fases binnen zijn werk, die samen tot uiting komen binnen een nieuw geheel.
Deze selectie werd nooit eerder naar buiten gebracht of tentoongesteld en is tot vandaag altijd bewaard geweest in zijn atelier.